EDTA

Genel Bilgi:

Bir aminopolikarboksilik asit türü ve renksiz, suda çözünebilen bir katıdır. Konjuge  bazı etilendiamintetraasetattır.

Kireci eritmek için sıklıkla kullanılır. Faydası, bir heksadentat ("altı dişli") ligand ve penetrasyon maddesi olan ,  Ca² ve Fe³ gibi metal iyonlarını ayırma özelliği sebebiyle  ortaya çıkar. EDTA tarafından bir metal kompleksine bağlandıktan sonra, metal iyonları çözelti içinde kalır fakat  düşük aktivite gösterir.

 EDTA gibi tuzlar, spesifik olarak disodyum EDTA, kalsiyum disodyum EDTA ve tetrasodyum EDTA (en fazla hidrat olarak) olarak sentezlenir.

Şampuanlarda, temizleyici losyonlarda  ve kişisel bakım ürünlerinde, EDTA tuzları havadaki stabilitelerini yükseltmek  için bir ayırma maddesi olarak kullanılmaktadır.

Bazı alternatif tıp uygulamalarında , EDTA'nın serbest radikallerin kan damarı duvarlarına zarar vermesini engelleyen  ve bu sebeplede aterosklerozu azaltan bir antioksidan gibi davrandığını gözlemlemektedirler. Fakat bu fikri , Amerika Birleşik Devletlerinin  FDA'sı ateroskleroz tedavisi için onaylamadı.

Kimya endüstrisinde , EDTA ilk  olarak sulu çözeltideki metal iyonlarını sekestre (ayırma) etmek için kullanılır.

Tekstil alanında , metal iyonunda ki  safsızlıklarının boyalı ürünlerin renklerini değiştirmesini engeller.

Kağıt endüstrisinde EDTA, metal iyonlarının, spesifik olarak Mn² 'nın, klor içermeyen ve ağartmada kullanılan hidrojen peroksitin belli olmayan oranlarının  katalizlemesini engeller.

Aynı  şekilde EDTA, metal iyonları tarafından katalize edilen katalitik oksidatif renklenmeyi engellemek için bazı yiyeceklere koruyucu katkı maddesi olarak  yada stabilizatör olarak ilave edilir.

Sodyum benzoat ve askorbik asit bulunan alkolsüz içeceklerde EDTA, benzen gibi  kanserojen maddelerin oluşumunu azaltır.

EDTA  nın tıp alanında çok geniş bir kullanım alanı vardır .EDTA  göz içi lenslerin implantı  sırasında bakteri büyümesinin azaltılmasında oldukça etkilidir.

Sodyum kalsiyum edetat, spesifik bir EDTA tuzudur, civa ve kurşun zehirlenmesi gibi şelasyon tedavisi uygulamasında metal iyonlarını bağlamak için kullanılır. Vücuttaki fazla demiri atmak için de aynı  şekilde kullanılır. Bu tedavi yöntemi , talasemi hastalığında da  uygulanacağı gibi tekrarlanan kan transfüzyonunun komplikasyonunun önlenmesinde de kullanılabilir.